Covid-19 dünya ülkelerinde hayatın her alanında olumsuz etkisini giderek hissettirmekte.
Bugünkü yazımda imalat sanayinde üretim yapan bir işletmeye Covid-19’un etkisini, şirketin genel müdürü ve yönetim kurulu başkanı ile önceki gün yaptığım telefon konuşmalarından ve bana gönderdikleri kısa bilgilerden derlediğim değerlendirmelerini ve önerilerini sizlere aktarmak istiyorum.

İzmir Kemalpaşa OSB’de üretim yapan GENÇSAN Hidrolik Hortum San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin kurucusu İlhan Genç öğrencilik dönemi arkadaşlarımızdan.
İTÜ Makine Fakültesi 1969 mezunu.

Mezuniyet sonrası girdiği Karayolları Genel Müdürlüğü’nün çeşitli bölgelerinde iş makinelerinin bakım ve onarım alanında uzmanlaşır.

Şirketin öyküsüne gelirsek; 1986 yılında İzmir küçük sanayide bir dükkânda GENÇSAN adıyla kurduğu şirkette endüstriyel hortum üretimine başlar.

Bir süre sonra Bornova Sanayi Sitesi’ne taşınır.

2010 yılında İzmir Kemalpaşa OSB’de 2.500 metrekare kapalı, 1.250 metrekare açık alana sahip yeni fabrikasına taşınır.

Bornova’daki eski dükkânı showroomunda yer aldığı şirket merkezine dönüştürür.
Şirketin kuruluşundan bugüne değin başarıyla dolu çalışmalarını yakından izleyen biri olarak arkadaşımızın geldiği nokta başarı öyküsü olarak nitelendirdiğimiz tanıma uyuyor.
İzmir’e her gittiğimde görüşmek için mutlaka fırsat yaratır sohbet eder hatta fabrikayı gezmek için programlar yaparız.

Oğlu İTÜ mezunu Barış şirketin genel müdürlüğünü üstlenmiş durumda ..
Şirketin gelişmesinde ciddi katkısı olanlardan.

Barış beyden üretim gücü ve ürün çeşitliliğine ilişkin edindiğim güncel bilgilere göre
yüksek standartlarda ISO 9001 kaliteli hidrolik hortum ürün çeşitleri, endüstriyel hortumlar, teflon hortumlar, kılcal hortum ürün çeşitleri, esnek metal hortumlar, hidrolik malzemeler, pnömatik malzemeler, itme-çekme halatları (el, ayak gazı, fren teli), techmaflex hortum&pres test makinalarından oluşuyor.

Barış beyin Covid-19’la ilgili değerlendirmesine gelince; Covid-19 salgını tüm dünyayı etkisi altına almış durumda. Türkiye bu salgına Çin ve Avrupa ülkelerinden sonra maruz kaldığı için biraz daha şanslı konumda idi.

Bu şans 3-4 hafta gibi bir süre zaman kazandırmıştı bize.

Peki, biz bu şansı doğru değerlendirebildik mi? Maalesef tam olarak değil.
Sağlık ve ekonomi arasında bir önceleme yapamadık.

Ne yardan ne de serden vazgeçebildik.

İşçimize, işverenimize #evindekal dedik, ama bunun nasıl olacağı konusunda devlet olarak yol gösteremedik, destek veremedik.

Memurları ve öğrencileri izole edebildik belki ama, özel sektöre evde kalabilmesi için dişe dokunur bir destek sunamadık.

Hatta işçi ile işvereni karşı karşıya getirdik.

Bir kısım işveren zorunlu olarak yıllık izine çıkardı işçisini, bir kısım ise üretime devam etmekte zorladı.

Her iki durumda da memnun olmayan bir işçi ve işveren kesimi oluştu.

Ücretsiz izin veren veya işçi çıkartmak zorunda kalan işletmeleri, işletmesini kalıcı olarak kapatmak zorunda kalanları hiç saymıyorum bile.

Halbuki bu salgını, gıda tedarik zincirini güvence altına alıp, geniş çaplı bir karantina ilan ederek, işverene de karantina döneminde sgk primi ve işçi maaşı ödeme desteği sunarak daha sağlıklı ve ekonomiye daha az zararı olacak şekilde atlatabilirdik.

Bunun için çok da geç kalmış değiliz.

Ama bunu bir an önce yapmazsak maalesef ülke olarak hem sağlığımızı, canımızı hem de ekonomimizi kaybedeceğiz.

Düşük faizli orta vadeli krediler ile bu yaraya pansuman yapamayız.

Çok daha radikal ve sürdürülebilir önlemlere ihtiyacımız var” diyor.

İlhan beyin değerlendirmesi ise;
“-Biz üretimimizin yüzde 65’ni ihracata geri kalanı ise iç pazarlara yöneltmiş durumdayız.
– İhracatımızın büyük bölümünü İzmir Serbest Bölge’de (ESBAŞ) HİDROMEK şirketine bir bölümünü ise diğer ülkelere yaparız.
– Dünyanın tanınmış Ekskavatör, kazıcı yükleyici, lastik yükleyici, greyder gibi iş makinelerini üreten HİDROMEK şirketinin iş alanımızda bir numaralı üreticisiyiz.
– 2019 yılı son çeyreğinde Avrupa’da yaşanılan daralma ardından Covid-19 salgının Avrupa’yı özellikle HİDROMEK’in bazı parçalarını tedarik ettiği İtalya’da yaşanmakta olan sorunlar nedeniyle ayda 400 civarında ürettiği iş makineleri bu etkiyle 140 a inmiş durumda.
– Ülkemizde inşaatta yaşanılan daralma ürünlerimizin iç piyasada satışını etkilemekte.
– Ekonomimiz de Covid-19 etkisini azaltma amacıyla alınan önlemler imalat sanayinde üretim yapan bizim gibi işletmelere maalesef yeterince çözüm olamamıştır.
– Bize göre borcu borçla ödeme yöntemi, bizim gibi işletmelerin sorunlarına doğru çözüm olamamakta.
– Kronik hastalığı olan 6 arkadaşımızın azalmasıyla çalışan sayımız 24’e indi. Nitelikli eleman çalıştırmamız nedeniyle şirket olarak biz eleman çıkarmayacağız. Bizim gibi şirketlerin en önemli sorunlarından biri de nitelikli eleman teminindeki güçlük. İtalya’da üretimin yeniden başlamasıyla HİDROMEK’in eski üretim kapasitesine dönmesi bizde nitelikli eleman açığımızı kapatmada zorluklar yaşatabilir endişesini taşıyoruz. Ülke olarak yaşamakta olduğumuz sıkıntıları aşabilecek gücümüz olduğuna inanan biri olarak bu süreci de en az hasarla atlatacağımıza inanıyorum” diyor İlhan bey…

Hilmi DEVELİ

Dünya Gazetesi – Ekonomide Satır Arası

hilmideveli@gmail.com