II. KOBİ ZİRVESİ
(19-20 Aralık 2003, İstanbul)
SONUÇ BİLDİRGESİ
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de KOBİ’lerin kalkınmadaki önemi anlaşılmış bulunmaktadır. Çok hızlı değişen dünya piyasalarına büyük ölçek ekonomileriyle ayak uydurmak mümkün değildir. Yeni teknoloji geliştirmede ve çok hızlı değişen piyasa şartlarına uyum sağlamada KOBİ’lerin sahip olduğu esneklik büyük önem arz etmektedir.

Ülkemizde örnek bir yaklaşımla TOBB, KOSGEB ve TOSYÖV bir araya gelerek bu zirveyi gerçekleştirmişlerdir. Kamu ve özel sektörün bir araya geldiği böyle bir platformu oluşturmamızın amacı, hem KOBİ’lerin mevcut problemlerine çözüm önerileri getirmek, hem de ülke politikalarının belirlenmesinde gereken KOBİ vizyonunu ortaya koymaktır.

Bu birliktelik, beklenen sinerjiyi yaratmıştır. Devletin ilgili kurumlarının üst düzey yetkilileri, KOBİ sahipleri ve yöneticileri ile üniversitelerimizin değerli bilim adamlarından oluşan 120’ye yakın konuşmacının katılımıyla 18 farklı oturum gerçekleştirilmiştir. Her oturumda konular, geniş katılımcı kitlesinin interaktif katılımıyla ele alınmıştır. Zirveye 2000’in üzerinde izleyici katılımı gerçekleşmiştir.

Bu sevindirici gelişmeyi önemsiyoruz, çünkü yapıcı çözümler, masa başında değil tüm tarafların katılımıyla üretilebilir. Ancak bu şekilde üretilen çözüm önerileri, herkesçe sahiplenilerek hayata geçirilecek ve arzu edilen hedeflere ulaşılabilecektir.

Bu zirvede gündeme getirilen KOBİ’lere ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri daha büyük bir katılımla değerlendirilmek üzere basılı olarak hedef kitlenin bilgisine sunulacaktır. Bu zirvenin sonuçları, hükümetimiz, siyasi partilerimiz, kamu kurum ve kuruluşlarımız, üniversitelerimiz, sivil toplum kuruluşlarımız ve özellikle KOBİ’lerimiz için bir yol haritası olacaktır.
Toplantılar sonucunda ortaya çıkan görüşler aşağıdaki gibi özetlenmiştir:

1) KOBİ tanımı konusunda yürütülen mevzuat çalışmalarının hızlandırılması. AB’ye uyum çerçevesinde hizmet sektörünün de KOBİ tanımı içerisinde yer alması gerekliliği üzerinde görüş birliğine varılmıştır.
2) Vergi yasalarında gerekli değişiklikler yapılarak istihdamın üzerindeki vergi yükü azaltılmalıdır.
3) Yabancı sermayenin Türkiye’ye gelebilmesi için gerekli güven ortamı sağlanmalı ve şirket birleşmelerinde gerekli mevzuat sadeleştirilmelidir. Aynı şekilde ulusal sermayenin önündeki engeller kaldırılarak özellikle girişimciliği teşvik edici yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
4) KOBİ’leri geliştirmek ve desteklemek amacıyla kurulan KOSGEB İdaresi Başkanlığının, KOBİ’lere daha verimli, etkin hizmet verebilmesi ve destek mekanizmalarının artırılması amacıyla 3624 sayılı kuruluş yasası değiştirilerek KOSGEB, daha özerk ve etkin bir kuruluş haline getirilmelidir.
5) Yabancı sermayenin getirilmesinde kurumsal yönetişim büyük bir önem arz etmektedir. Kayıt dışılık gizli bir güç değil ekonomik kalkınmanın önünde bulunan büyük bir engeldir. Vergilendirmeye dönük mali tablolardan, performans yansıtıcı mali tablolamaya geçilmelidir.
6) Sürdürülebilir kalkınmanın sağlandığı ve daha rekabetçi yapıya sahip Türkiye ekonomisi için girişimcilik ve yenilikçiliğin özendirilmesi politikalarının stratejik hedefler doğrultusunda yeniden yapılandırılması gereklidir. Bu konuda kamu, yerel yönetimler ve Sivil Toplum Kuruluşlarının politika oluşturma, uygulama, ve değerlendirme aşamalarında etkin olarak rol oynamaları sağlanmalıdır.
7) KOBİ’lerin yaratmış ve/veya yaşamış olduğu çevre sorunlarına karşı merkezi idare, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ortak çalışmalar, projeler, düzenlemeler yaparak konunun çözümüne katkı sağlayacak platformlar oluşturmalıdır.Bu konuda kamunun ayırmış olduğu kaynakların artırılması gerekmektedir.
8) Birbirini taklit eden yıkıcı rekabet kültüründen; birbiriyle yarışabilen, herkesin kazandığı başarılı işbirlikleri oluşturabilen, birbirini tamamlayıcı ürünlere yönelerek sinerji oluşturabilen rekabet kültürüne geçilmelidir.
9) KOBİ’lerin yeni teknolojilere ucuz ve kolay ulaşmalarının sağlanması için teknoloji transfer mekanizmaları oluşturulmalıdır.
10) Ülkemizde KOBİ’lerin ihraç ettiği ürünler katma değeri yüksek ürünler değildir. Bu, KOBİ’lerin rekabet gücünü tehdit eden bir unsurdur. KOBİ’lerimiz, katma değeri yüksek ürünlere yönlendirilmelidir.
11) KOBİ’lerin danışmanlık hizmetlerinden yararlanmaları teşvik edilmelidir. Diğer yandan ülkemizde danışmanlık konusunda faaliyet gösteren firma ve/veya şahısların standardizasyonu için gerekli mevzuat altyapısı oluşturulmalıdır.
12) KOBİ’lerin üretim ve rekabet güçlerinin arttırılmasına katkıda bulunmak için bilişim teknolojilerini etkin bir araç olarak kullanmaları sağlanmalıdır. Bu konuda tarafların (KOBİ, üretici, STK, piyasa düzenleyici) üzerine düşenleri yapmaları gereklidir. Bilişim sektörünün öncelikli olarak ele alınması gereklidir.
13) İnternet altyapısı güçlendirilerek KOBİ’ler tarafından yoğun kullanımı sağlanmalıdır.
14) KOBİ’lerin, devlet desteklerine ulaşabilecekleri bir altyapı oluşturulmalı ve koordinasyon sağlanmalıdır.
15) KOBİ’lerin OSB’lere taşınabilmeleri için mevcut teşvikler uygulanabilir hale getirilmelidir.
16) Mevcut işletmeler dışında yeni girişimciler desteklenmeli ve teminat problemleri çözülmeli; fikir ve projeler, genç girişimciler için teminat olarak kabul edilmelidir.
17) KOBİ’lerin toplam kredilerden aldıkları pay %20 gibi rakamlara yükseltilmeli, kredi maliyetlerinin düşürülebilmesi için aracı banka komisyonları azaltılmalıdır.
18) Reel yatırımların hızlandırılması ve işsizliğin önlenmesi için Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarını yaygınlaştırıcı tedbirler alınmalıdır.
19) Gelişmekte olan Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarının gerçekleştirdikleri yatırımlardan çıkmak için KOBİ Borsaları oluşturulmalıdır.
20) KOBİ’lerin yeni dış pazarlar bulmalarına destek olmak amacıyla geliştirilen Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ) sistemi etkin değildir. Sistemin etkinleştirilmesi ve KOBİ’lerin dış pazarlara açılmasını sağlayacak önlemler alınmalıdır.
21) AB’nin teknik uyum mevzuatları çerçevesinde ürün ve çevre kalitesinin geliştirilmesi yönünde, akredite edilmiş laboratuar sayısı hızla artırılmalıdır.
22) KOBİ’lerde kalite konusunda sevindirici bir gelişme dönemi başlamıştır. Ancak standartlar ve belgeleme konusunda sorunlar vardır. CE işareti 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren Türkiye’de ülke içi mallarda da zorunlu hale gelecektir. Bu konuda bilgilenme ve akredite kurum sorunu vardır. Bu sorun ilgili kurumlar tarafından giderilmelidir.
23) KOBİ’lerin marka ve patent konusunda bilinçlendirilerek, bununla ilgili başvuruların daha kısa sürede sonuçlandırılması için gerekli mevzuat değişikliği yapılmalıdır.
24) İşletmelerde temel girdi olarak kabul edilen enerji fiyatları uluslararası düzeye çekilmelidir.
25) KOBİ’lere, çevreye uyum hususunda, AB çevre standartlarına uymaları için gerekli destekler verilmeli ve devlet tarafından teşvik edilmelidir.

Bu çalışmaların hedeflerine ulaşması için gerekli tüm girişimler yapılacaktır.
II. KOBİ Zirvesi’nin düzenleyicisi kuruluşları, TOBB, KOSGEB ve TOSYÖV olarak; KOBİ’lerin ve girişimcilerin sorunlarını dile getirmek ve yapılan çalışmaları değerlendirmek, alınan kararların hayata geçirilmesi için bu zirvelerin düzenli ve daha geniş katılımla yapılması sağlanacaktır.
Hilmi DEVELİ M. Rifat HİSARCIKLIOĞLU Erkan GÜRKAN
TOSYÖV Başkanı TOBB Başkanı KOSGEB Başkanı